Adenomyozis, hep endonun kötü kız kardeşi olarak bilinir. Semptomlarını yönetmek için ise işin için yine diyet giriyor. Adenomyozis zamanla dikkat çekmeye başladıkça, neler yenmeli/nelerden kaçınılmalı soruları da gündeme gelmeye başladı. Konuyla ilgili çok büyük bir araştırma eksikliği çok ciddi boyutlarda olmasına rağmen bildiğimiz bir kaç şey var. Hemen acele edip gluten, süt ürünleri gibi besinleri tamamen hayatınızdan çıkarmadan önce bana kulak verin 🙂
Bu blog postla bir kadın sağlığı diyetisyeni olarak her zamanki gibi maksimum çeşitlilikte besinle semptomları yönetmek için neler yapabilirize odaklanıyorum. Beslenme ve yaşam tarzı konusunda her zaman sürdürülebilirlik en önce düşünülmesi gereken konulardan biri.
ADENOMYOZİS NEDİR?
En çok menopoza yaklaşan olgun kadınlarda görüldüğü düşünülür, ancak ergenlik döneminden itibaren herhangi bir dönemde ortaya çıkabilir! 2022 yılında çıkan en son verilere göre Adenomyozis kadınların %20 ila %65’ini hayatlarının bir döneminde etkileyebilir. Endometriozisin kız kardeşi olarak düşünülür ve adenomyozisi olanların %70’inden fazlası aynı zamanda endometriozis tanısına sahiptir.
Adenomiyoz, endometriyal astarda ve dokuda bulunan endometriyal bezlerin rahmin orta tabakasına ( miyometriyum olarak bilinen kas tabakasında) doğru büyüdüğü bir durumdur (Vannuccini & Pertraglia, 2019). Endometriozis gibi östrojen bağlantılı bir hastalıktır ve benzer belirtiler gösterebilir.
Adenomiyoz, enflamatuar bir durumdur. Rahimdeki iltihaplanma ( enflamasyon, yangı) ile rahmin orta tabakasındaki doku ve endometrial bezlerin büyümesine yol açabilir.
Bu durumda diyet işin içine girer ve oldukça büyük bir rol oynar, enflamasyonu azaltmaya ve sağlıklı bağışıklık fonksiyonunu desteklemeye yardımcı olmak için bir takım yiyeceklere odaklanmak gerekir.
ADENOMYOZİSİ DESTEKLEMEK İÇİN NELERİ DİYETİMİZE DAHİL ETMELİ?
Adenomiyoz, iltihaplanma ve uterusta değişen bağışıklık fonksiyonu sonucunda ağrıya neden olan bir durumdur.
Adenomiyoz için özel bir “diyet planı” olmamasına rağmen, dahil edilmesi gereken önemli gıdalar kesinlikle antioksidanlar açısından zengin ve ağrının azalmasına katkıda bulunması için vücutta anti-inflamatuar yanıtı teşvik edecek gıdaları içerecektir.
ANTİOKSİDANLAR
Araştırmalar, antioksidanların, endometriozis ve adenomiyozis olanlar da dahil olmak üzere oksidatif strese karşı koruyucu olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, doğal olarak, yalnızca ağrı ve iltihaplanmaya neden olmakla kalmayıp hücrelerimize de zarar verebilen bu oksidatif stresi nötralize etmeye yardımcı olurlar.
Oksidatif stres, endometriyoz dahil olmak üzere bir dizi kronik hastalığın yanı sıra birçok inflamatuar durumla da geniş ölçüde bağlantılıdır.
İşte bu yüzden çeşitli ve maksimum sayıda antioksidanlara ihtiyacımız var! Bunları diyetinize dahil etmek, vücudunuz üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir ve hücrelerinizi oksidatif stresten ve dolayısıyla iltihaplanmadan korumanıza yardımcı olabilir.
Adenomiyozis için diyette çeşitli antioksidanlar almak için ne yemeli?
- Meyve ve sebzeler (kırmızı meyveler, turunçgiller, kereviz sapı sadece bir kaç örnek)
- Yağlı balıklar (somon, uskumru, palamut gibi mevsimine göre seçilmeli)
- Sarımsak
- Yeşil çay (kateşinler açısından zengin!)
- Kuruyemişler (selenyum gibi mineral içeriği yüksek olanlar ve ayrıca Brezilya fıstığı gibi bir antioksidan harikadır ve fancy avocado da bizim olmazsa olmazımızdır 🙂 )
- Taze otlar ve baharatlar
ANTİENFLAMATUAR BESİNLER
Antienflamatuar gıdalar, Adenomiyoz gibi durumları yönetmemize yardımcı olmanın anahtarıdır. Bu yiyecekler, NSAID’lerin (steroidal olmayan anti-enflamatuar ilaçlar – yaygın bir örnek ibuprofen) kullanımıyla karşılaştırıldığında ağrının giderilmesinde benzer bir etkiye sahip olabilir. Hatta 2014 yılında yapılan bir araştırma, zencefilin ağrılı dönemler söz konusu olduğunda ağrıyı gidermek için mefenamik asit (bir tür NSAID) kadar etkili olduğunu gösterdi.
Enflamasyonun azaltılmasına yardımcı olmak için diyetinize dahil edilecek bazı yiyecekler şunları içerebilir:
- Zerdeçal (çorbalara, sebzelerin üzerine serpin, yumurtalara karıştırın veya çiğ olarak smoothielere ekleyin!)
- Biberiye
- Üzüm – antioksidan resveratrol açısından zengin
- Soğuk sıkım zeytinyağı
- Polifenol içeriği nedeniyle bitter çikolata ( porsiyon kontrolüne dikkat)
- C vitamini içeriği için kırmızı biber veya dolmalık biber
- Brokoli ve karnabahar, lahana.
Peki Ya Östrojen
Adenomiyoz söz konusu olduğunda östrojen ne yapar?
Podcast’te değindiğimiz gibi, adenomiyozun, tıpkı endometriozis gibi, östrojene bağlı bir hastalık olduğunu biliyoruz. Yani vücutlarında dolaşan daha yüksek östrojen seviyelerine sahip olanlar, semptomları yönetme yeteneğinde azalma ile durumu geliştirme riski daha yüksektir (Kitawaki, 2006).
BAĞIŞIKLIK SAĞLIĞI VE ADENOMYOZİS
Adenomiyozis yönetimi söz konusu olduğunda bağışıklık sağlığı neden önemlidir?
Şu anda araştırmadan bugüne kadar bildiğimiz gibi, adenomiyoz kısmen rahim içindeki bağışıklık fonksiyonlarındaki değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkar. Bu, hastalığın gelişimi ve kalıcılığı ile ilişkilidir (Bourdon ve ark., 2021). Anladığımız kadarıyla, bu bağışıklık değişikliklerinin endometriyal hücrelerin miyometriyuma (uterusun orta kas tabakası) göçünü uyarması ve bu iltihaplanma ile birlikte iltihaplanma sürecini desteklemesi muhtemeldir.
Bu nedenle, bağışıklık fonksiyonumuzu desteklemek ve düzenlemek için vücudumuza yakıt sağladığımızdan emin olmak istiyoruz. Bu blog gönderisinde hakkında daha fazla konuşuyoruz. Bunu desteklemek için dahil edilecek bazı besinler şunlardır:
- Omega 3 yağ asitleri (yağlı balıkları, keten tohumlarını, chia tohumlarını ve cevizleri düşünün – bunlar bir anti-inflamatuar yanıtı desteklemeye yardımcı olabilir)
- E Vitamini (sızma zeytinyağı, zeytin, badem, yer fıstığı veya ıspanak)
- C vitamini (narenciye, biber, brokoli, patates)
- Selenyum (yoğurt, brezilya cevizi)
- Karotenoidler (havuç, balkabağı, tatlı patates)
- Çinko (kabuklu deniz ürünleri, balık, tavuk, kırmızı et, baklagiller ve fasulye, kaju ve kabak çekirdeği)
HANGİ YİYECEKLERDEN KAÇINILMALIDIR?
Şu anda, adenomiyozis için hangi yiyeceklerden kaçınılması gerektiğini kesin olarak söylemek için yeterli araştırma yok. Bu nedenle, size diyetinizden meyve, gluten veya süt ürünlerini kesmeniz önerilirse bunu bireysel olarak değerlendirmek gerekir ve bunun herkes için uygun olmayacağını göz önünde bulundurmanızı tavsiye ederim.
Başlıca gıda gruplarını diyetinizden çıkarmak, besin eksikliği riskinizi önemli ölçüde artırabilir ve zaten semptom kontrolü açısından o kadar da etkili olmayabilir.
Bununla birlikte, bildiğimiz şey, aşırı şeker ve alkolün kesinlikle artmış iltihaplanma ve hastalığa yol açabileceğidir. Bu nedenle, bunları yalnızca ölçülü olarak tüketin.
Adenomiyoz semptom yönetiminiz için kişiselleştirilmiş beslenme desteği mi arıyorsanız bana ulaşabilirsiniz. Dünya çapında mevcut bire bir online görüşmelerle yaşam tarzınıza ve ihtiyaçlarınıza göre özel bir plan için vakit kaybetmeden bana yazın 🙂
